Σάββατο 14 Μαΐου 2022

Ολοκληρωτισμός και Πρακτική Ηθική

Αντί προλόγου

Συνήθως όλες οι ομιλίες έχουν έναν πρόλογο. Η συγκεκριμένη στερείται αυτού, καθώς η ίδια θα είναι προλογισμός επικείμενης ομιλίας με τίτλο «Ιλλουμινατισμός, ηθική και η ανελικτική οδός προς την ελευθερία». Η δήλωση αυτή είναι αναγκαία καθώς θα πραγματευτούμε δύο έννοιες που δεν είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους σε πρώτο χρόνο, αυτή του ολοκληρωτισμού και εκείνης της πρακτικής ηθικής. Σκόπιμα θα κρατήσουμε αποστάσεις από στενούς ορισμούς εννοιών, θα μείνουμε επιφανειακά ανάβαθοι αναλύοντας την σκέψη μας μέσα από παραδείγματα. Απώτερος σκοπός μας είναι στο τέλος να έχουμε καταφέρει να ανοίξουμε τον Ασκό του Αιόλου έχοντας κρατήσει τον Οδυσσέα άυπνο, άλλωστε θα πρέπει εξαρχής να σκεφτούμε αν, ως μέλη ενός ερευνητικού κολλεγίου, μας ενδιαφέρει το ταξίδι για την Ιθάκη.

Η αρχή του κακού

Από τους αρχαίους χρόνους, ο άνθρωπος, καταλαβαίνει ότι πρέπει να συνασπιστεί με άλλους ανθρώπους για να μπορέσει να ζήσει και να δημιουργήσει. Έτσι, δημιουργεί την έννοια της οικογένειας την οποία εγκιβωτίζει στην έννοια της κοινωνίας, αργότερα της πόλης, μετέπειτα του κράτους. Στην πορεία αυτή, για να εξυπηρετήσει εσωτερικές αλλά και πρακτικές ανάγκες, δημιουργεί τρεις πυλώνες σταθμούς στην εξέλιξη του, που είναι η κτήση, ο νόμος και η θρησκεία. Δημιουργεί έτσι έναν τρικέφαλο Κέρβερο, που από την μία τον πολεμάει μέσω της φιλοσοφίας, από την άλλη τον τρέφει μέσω του ολοκληρωτισμού.

O Κέρβερος ως οντότητα δεν δημιουργήθηκε όμως με σκοπό την καταπίεση, δεν ήταν ένα θηρίο, αντίθετα ήταν ένας φύλακας, ένας θεματοφύλακας των πρώιμων αναγκών του ανθρώπου.  Κάποιοι, μας έχουν πει πως αυτός ο Κέρβερος προέκυψε όταν οι άνθρωποι απομακρύνθηκαν από τον Θεό, από το Θείο. Μήπως μέσα στους αιώνες οι άνθρωποι απομακρύνθηκαν από την ειλικρινή άσκηση της Βασιλικής Τέχνης; Και αν ναι, τι ορίζει αυτή την ειλικρίνεια; Το θηρίο που τρέφεται από τον ολοκληρωτισμό, θα μπορούσε να εξημερωθεί μέσω αυτού;

Σύντομα ιστορικά παραδείγματα ολοκληρωτισμού

Το άκουσμα και μόνο της λέξης «ολοκληρωτισμός» μας οδηγεί σε τρεις σκοτεινές περιόδους της ανθρώπινης ιστορίας, μεσαίωνας, Γερμανία του 33 με 45, Σοβιετική Ένωση 22 με 91. Κοινή συνιστώσα και των τριών, είναι η πίστη σε κάποιες αξίες, ένα συλλογικό καθήκον, μία παράδοξη νομιμοποίηση της εξουσίας και πάντα, αλλά πάντα ένας εχθρός. Εχθρός, ο οποίος κατά βάση ερχόταν και διέβαλε την πρακτική ηθική τους.

Είμαστε στο 1314. Μετά από μία δίκη παρωδία μπροστά στον μεγαλοπρεπή ναό της Παναγίας των Παρισίων, καταδικάζονται σε ισόβια φυλάκιση ο Ζακ ντε Μολέ και ο Γοδεφρίδος ντε Σαρνέ. Κατηγορούνται ψευδώς για αιρετισμό, μαγεία και ομοφυλοφιλία από τον Φίλιππο τον Ωραίο. Δικάζονται και καταδικάζονται υπό τις ευλογίες του Πάπα Κλήμη του Πέμπτου. Αργότερα, όταν μηνύουν προς τα συγκεντρωμένα πλήθη πως οι ομολογίες που τους προσάπτουν είναι ψευδείς, η καταδίκη τους αλλάζει σε δολοφονία μετά πυράς. Ο ολοκληρωτισμός της θρησκείας και του νόμου, μεσουρανούν. Πρακτικά, η καταδίκη δύο αθώων ανθρώπων λόγω ψευδών κατηγοριών, είναι ανήθικη.

 Ας πάμε λίγο πιο πίσω, περίπου 900 χρόνια πριν. Ο Άγιος Αυγουστίνος της Ιππώνος, ένας άγιος που τον δέχεται τόσο η Καθολική όσο και η Ορθόδοξη εκκλησία, με το έργο του «Η πολιτεία του Θεού», θέτει τις θεωρητικές βάσεις για την ανάπτυξη της Θεοκρατίας, μία μορφή ολοκληρωτισμού που πάντρεψε τον νόμο με την θρησκεία. Χωρίς τον Αυγουστίνο, δεν θα υπήρχε παπική εξουσία και πιθανότατα, ούτε και βασιλική. Ο Φίλιππος και ο Κλήμης δεν θα είχαν σκοτώσει δύο αθώους στων οποίων τα πρόσωπα θα ήθελα να συνοψίσουμε όλα τα επιγενόμενα εγκλήματα της «Βασιλείας» και του « Παπισμού». Ο ολοκληρωτισμός όμως που ιδρύθηκε από τον Αυγουστίνο, δεν ήταν ανήθικος, ίσα ίσα, είναι καθόλα πρακτικά ηθικός καθώς πρεσβεύει τα πιστεύω του, υπηρετεί και εκφράζει τις αξίες του, με αποτέλεσμα να τον κάνει να διδάξει την ελεύθερη βούληση. Κατά τον Αυγουστίνο, μπορεί να είμαστε άλογα και ασυνεπή άτομα της πράξης είμαστε όμως και έκφανση του Λόγου.

Θα γίνω μη αρεστός και θα μας πάω ένα ταξίδι στην Εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία. 1938. Επικεφαλής του υπουργείου Δημόσιας Διαφώτισης και Προπαγάνδας, Πάουλ Τζόσεφ Γκέμπελς. Σε ένα από τα πολλά του άρθρα, με τίτλοι οι καφεπότες, δηλαδή αυτοί που πίνουν καφέ, πραγματεύεται μεταξύ άλλων τις ουρές έξω από τα καταστήματα που πουλούν καφέ. Παραδέχεται και δηλώνει και ο ίδιος ότι υπάρχουν ελλείψεις στον καφέ λόγω συναλλαγματικής ισοτιμίας. Μας λέει ότι μέσα σε 4 χρόνια οι εισαγωγές καφέ, ενός μη βασικού αγαθού, ενός αγαθού πολυτελείας, έχουν διπλασιαστεί. Βλέπουμε τον ολοκληρωτισμό στην ύψιστη του μορφή, έναν υποβασταζόμενο ολοκληρωτισμό από νόμους, να ανατροφοδοτείτε μέσω της κτήσης. Κτήση του καφέ! Που αν μας ακούγεται σήμερα αστείο, η συνειδητοποίηση του ότι υπήρχαν άνθρωποι που δεν αντιδρούσαν στην φρίκη των γεγονότων αλλά αντιδρούσαν στο ότι δεν είχαν να πιουν όσο καφέ ήθελαν, μας οδηγεί σε αισθήματα παράνοιας. 1 Μαίου 1945, πιστός στις ιδέες και τα ιδανικά του, Ο Γκέμπελς αυτοκτονεί. Πρακτικά ο Γκέμπελς ήταν ένας ηθικός άνθρωπος, βάσει των δικών του πιστεύω και αξιών, όσο λάθος και αν ήταν αυτές.

Μένουμε ακόμα λίγο στην Γερμανία. Χέρμαν Γκέρινγκ: υπουργός οικονομικών, υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου, υπουργός αεροπορίας, αντικαγκελάριος. Καταδικάστηκε στην δίκη της Νυρεμβέργης εις θάνατο διά απαγχονισμού. Ο ίδιος δήλωνε αθώος, έχοντας υπογράψει βέβαια αυτοπροσώπως την εντολή για να βρεθεί μία λύση στο ζήτημα των Εβραίων. Άνθρωποι σαν τον Γκέρινγκ, υπηρετούν τον ολοκληρωτισμό βάσει της δύναμης που τους δίνει ο νόμος. Όταν όμως ο νόμος αλλάζει, δηλώνουν αθώοι. Τα ξεχνάνε όλα. Είναι άνθρωποι που σου δηλώνουν αντισημίτες αλλά την ίδια ώρα, ζουν μέσα στην χλιδή από την κληρονομιά που τους έχει αφήσει ο Εβραίος νουνός τους. Ο Γκέρινγκ, πρακτικά ήταν ανήθικος.

Η Σοβιετική Ένωση, από το 1922 μέχρι και το 1991 θα μπορούσε να ήταν ένα περίτεχνο κόσμημα του ολοκληρωτισμού. Εθνοκαθάρσεις, ανελευθερία του λόγου, πολιτικές διώξεις, καταστρατήγηση κάθε ανθρώπινου δικαιώματος. Η κριτική της Σοβιετικής Ένωσης, συνήθως συνδέεται με την κριτική του κουμμουνισμού, και ως εκ τούτου, για λόγους πολιτικής μετριοφροσύνης, θα αναφερθούμε σε ένα γεγονός που συνέβη κατά την γέννηση της.

Στις 17 Ιουλίου του 1918, η Οικογένεια των Ρομανόφ δολοφονείται. Αν είμασταν αριστεροί, επαναστάτες, ιδεαλιστές, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι η δολοφονία αυτή ήταν συμβολική. Οι Ρομανόφ για την Ρωσική Αυτοκρατορία, συμβόλιζαν και αντιπροσώπευαν την κτήση, την θρησκεία και τον νόμο. Για τους επαναστάτες που διψούσαν για δικαιοσύνη και αλλαγή, ήταν τα 3 κεφάλια του Κέρβερου. Του Κέρβερου που έπρεπε να πεθάνει στο όνομα της αλλαγής. Το να σκοτώσεις μία οικογένεια, ακόμα και τα ανήλικα παιδιά της, χωρίς καμία δίκη, είναι έγκλημα. Το αποτέλεσμα αυτού του εγκλήματος, ήταν η γέννηση ενός νέο Κέρβερου, ενός νέου ολοκληρωτικού συστήματος. Όταν δεν υπάρχει πρακτική ηθική πίσω από τις ενέργειες, ο ολοκληρωτισμός αλλάζει μορφή.

Αντί επιλόγου

Σκοπός της σημερινής ομιλίας ήταν να προλογίσει, να ετοιμάσει το έδαφος για επόμενη. Δεν μας ενδιαφέρει ούτε η ιστορία, ούτε η πολιτική. Αυτό το οποίο μας ενδιαφέρει είναι αν εν τέλη ο ολοκληρωτισμός είναι κάτι που μας απειλεί ή όχι. Αν είναι κάτι από το οποίο μπορούμε να μάθουμε, να διδαχτούμε ή να το πολεμήσουμε ανοικτά.

Όταν ο ολοκληρωτισμός, πατάει πάνω σε ένα πρακτικό ηθικό υπόβαθρο, μπορεί να έχει επικίνδυνες επιπτώσεις, ταυτόχρονα όμως μπορεί να μας διδάξει. Με τον άνθρωπο που έχει αξίες και ιδανικά, μπορούμε να καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι, να τον ακούσουμε και να συζητήσουμε ακόμα και αν είναι ολοκληρωτικός ως προς τον τρόπο σκέψης του. Η άσκηση της Βασιλικής Τέχνης, μας καταδικάζει στο να δίνουμε τα φώτα σε όποιον τα έχει ανάγκη. Όταν υπάρχει Πρακτική Ηθική, το άτομο έχει θέσει τα θεμέλια για να κτίσει μέσα του τον Ναό του Σολομώντα. Υποχρέωση μας είναι να τον βοηθήσουμε να έρθει σε επαφή με τον Λόγο. Το άτομο αυτό είναι ελεύθερο, βιώνει την δική του ελευθερία.

Όταν ο ολοκληρωτισμός, δεν πατάει πάνω σε πρακτικό ηθικό υπόβαθρο, δεν υπάρχει περιθώριο ανοχής. Αυτός ο ολοκληρωτισμός θα αλλάζει συνέχεια μορφή, αν τον ανεχτούμε κάποια στιγμή θα μας μολύνει. Δεν μπορείς να στεγάσεις κάτι, σε Ναό που δεν υπάρχει. Ο ολοκληρωτικός άνθρωπος που είναι ταυτόχρονα μη πρακτικά ηθικός, είναι ανελεύθερος και επιβλαβής. Είναι δέσμιος ιστορικών – τυχοδιωκτικών αποφάσεων και όχι συνειδητών. Σίγουρα δεν θα μπορούσε να είναι εργάτης της Τέχνης.

Η φύση των ανθρώπων, είναι δύσκολο να αλλάξει. Μυημένοι ή βέβηλοι, πρέπει να ερχόμαστε καθημερινά σε επαφή με το είδωλο μας ώστε να προσπαθούμε να δούμε πίσω από την οφθαλμαπάτη. Οι πολέμιοι του Ιλουμινατισμού, μας έχουν κατηγορήσει για έλλειψη ηθικής. Ας είμαστε εμείς, που θα τους υποδείξουμε μέσω της δικής μας ατομικής Πρακτικής Ηθικής, πως η ατραπός για την ελευθερία, είναι βατή για όλους.


Πυξαράς Δημήτριος


Πέμπτη 28 Απριλίου 2022

Για τα παιδιά

 Πόση μεγαλοπρέπεια και πόση αλήθεια, μπορεί να δείξει η πανούργα αμαρτία…

Αναρωτιούνται όλοι που πήγαν εκείνα τα παιδιά.

Τα παιδιά τα αληθινά. Τα παιδιά τα μπέσα. Τα παιδιά που παίζαν στις αλάνες.

Τα παιδιά τα λαμόγια. Τα παιδιά τα άσχημα. Τα παιδιά που δεν φοβούνταν.

Τι κάναμε όλοι σε εκείνα τα παιδιά.

Καταφάσεις, φειδωλές απαντήσεις, ειλικρίνεια.

Ερωτήσεις, φαφλατισμοι, ανειλικρίνεια.

 

Αναρωτιούνται όλοι που πήγαν εκείνα τα παιδιά.

Που κρατούσαν σφικτές τις γροθιές μέχρι κόκκαλα να βγουν.

Που φτύνανε αίμα μέχρι να ντραπούν και να το καταπιούν.

Τα παιδιά τα αληθινά. Τα παιδιά τα μπέσα. Τα παιδιά που μάλωναν στις αλάνες.

Τα παιδιά τα λαμόγια. Τα παιδιά τα άσχημα. Τα παιδιά που δεν φοβούνταν.


Όποιος, μία ζωή σώζει, σώζει τον κόσμο όλο. 

Μη υπερόπτες με τους ταπεινούς.

Μη ταπεινοί με τους υπερόπτες.


Αναρωτιούνται όλοι που πήγαν εκείνα τα παιδιά.

Που τα στείλαν, δεν ρωτάνε.

Πως τα φοβίσανε, δεν λένε.

Πότε να σκότωσαν, δεν μαρτυράνε.

Πότε τα κορόιδεψαν, δεν ομολογάνε.

 

Αναρωτιούνται όλοι που πήγαν εκείνα τα παιδιά.

Που δεν τους ένοιαζε αν ζούνε.

Που δεν γνώριζαν αν ζούνε.

Που δεν μπορούσαν να ζούνε.

Που δεν χρειαζότανε να ζούνε.

 

Αναρωτιούνται όλοι που πήγαν εκείνα τα παιδιά.

Άρπαγες, γεράκια, ληστές.

Άδικοι, μεροληπτικοί, ατελέσφοροι.

Μοιχοί, διαφθορείς, ανήθικοι.

Κάνοντας έρωτα στην μιζέρια τους, τους τρώει σαν γύπας.

Πόση μεγαλοπρέπεια και πόση αλήθεια, μπορεί να δείξει η πανούργα αμαρτία!


Πυξαράς Δημήτρης

Κυριακή 3 Απριλίου 2022

Η σκέψη "into the box" μέσα από τέσσερις καθημερινές ιστορίες ανθρώπων

 Ζούμε στην εποχή της επιτυχίας. Μία περίοδο που όλοι θέλουν να διαφημίζονται επιτυχημένοι. Τι και αν είσαι μόνος σου, τι και αν είσαι άνεργος ή στην δουλειά σε κρατάνε καθαρά από λύπηση, τι και αν στο τέλος του μήνα δεν μπορείς να πληρώσεις ούτε καν το λογαριασμό του νερού, τι και αν τα παιδιά σου έχουν σταματήσει να σου μιλάμε, ζούμε στην χώρα, του ότι δηλώσεις, είσαι. Σε μία κοινωνία που προάγει την ρηχότητα, κάτι τέτοιο είναι θεμιτό και αναμενόμενο. Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πως φτάσαμε σε αυτή την τραγωδία. Ακόμα πιο δύσκολο το πως θα βγούμε από αυτή.

Κάποτε, αν κάτι σου πήγαινε άσχημα ή έστω «όχι τόσο καλά» η λύση ήταν απλή: έπρεπε να προσπαθήσεις παραπάνω. Οι εποχές όμως έχουν αλλάξει, πάντα αλλάζουν, σε κάθε αποτυχία (μας λένε) υπάρχει ευκαιρία για επιτυχία. Το κλειδί για αυτή, δεν βρίσκετε πλέον στην προσπάθεια, βρίσκετε πλέον στο τρόπο σκέψης, ναι στον τρόπο σκέψης, το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να σκεφτείς έξω από το κουτί. Υπάρχει μία έκφραση ότι κάποιος περνάει άσχημα ή ζόρικα, λέμε ότι «περνάει» ή «τρώει» πακέτο. Ο συνδυασμός της «σκέψης εκτός κουτιού» με τον «τρώω ή περνάω πακέτο», ίσως να είναι απόρροια μίας κακής μετάφρασης. Στην εποχή της επιτυχίας, την περίοδο που όλοι εμφανίζονται ως επιτυχημένοι, υπάρχουν μικρές ιστορίες ανθρώπων  που έχουν μείνει μέσα στο κουτί τους, κρατάνε το πακέτο τους, άλλες φορές τους κάνουν καλό, άλλες κακό, βρίσκονται εύκολα τριγύρω μας. Σε έναν κόσμο που η επίδειξη έχει γίνει τέχνη, αν μάθουμε να παρατηρούμε και να ρίχνουμε λίγο αλάτι στις πληγές μας, οι ιστορίες αυτών των ανθρώπων, καλές ή κακές, μπορεί και να μας οδηγήσουν στα δικά μας πακέτα.

Παρατήρησα την γειτόνισσα μου την Ελένη. Η Ελένη έχει έρθει πριν 20 χρόνια μαζί με τον σύζυγο της από την Ρουμανία. Κοινωνική, εξωστρεφής, στα 45 της, που την χάνεις που την βρίσκεις, θα είναι πάντα στο μπαλκόνι του ημιώροφου που μένει για να σου μιλήσει. Και αν δεν είναι, ως διά μαγείας αν περάσεις θα εμφανιστεί. Ξεκάθαρα ενοχλητική, στην χώρα της ήταν αστροφυσικός, στην χώρα μας καθαρίστρια. Για τον σύζυγο της δεν μου έχει πει ποτέ, είναι σε κάποιο νησί και δουλεύει. Αυτό που με έκανε να παρατηρήσω την Ελένη, ήταν η τάση της να μιλάει πάντα για θέματα που την απασχολούν, χωρίς να την ρωτήσεις, ακριβώς μετά το καλημέρα! Δεν θα πω ότι κατάφερα να μάθω για το πακέτο της Ελένης, καθώς ποτέ δεν την ρώτησα, μου το είπε η ίδια. Δύο παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι, στα δεκαοκτώ και στα δεκάξι αντίστοιχα. Περιορισμένα τα λεφτά, δεν μπορεί να τους δώσει όσα θέλει. Νιώθει τυχερή που ο γιος της, είναι άριστος μαθητής και προς το παρόν μακριά από τα ναρκωτικά – γεγονός που δεν έχω καταλάβει γιατί την απασχολεί. Η κόρη της δεν ξέρω πως τα πάει στο σχολείο, ξέρω όμως ότι είναι εξαιρετικά όμορφη και φόβος της Ελένης είναι μην μπλέξει και μείνει έγκυος. Η Ελένη μου φαίνεται ευτυχισμένη, γνωρίζει καλά το πακέτο που τρώει, το αγαπάει και της δίνει κίνητρο για την ζωή, δεν ξέρω αν κάποιος την έπειθε να σκεφτεί έξω από το κουτί της, αν θα μπορούσε να ήταν έτσι ευτυχισμένη. Και να προσπαθούσε, θα τον άκουγε; Δεν νομίζω…

Παρατήρησα των γείτονα μου τον Μασούντ. Ο Μασούντ ήρθε στην Ελλάδα πριν 15 χρόνια από την Ινδία. Όταν τον γνώρισα, μου φάνηκε στριμμένος, ξινός, αντικοινωνικός. Με βρήκε στην είσοδο της οικοδομής, ενώ έκανα μετακόμιση, ούτε καλημέρα ούτε τίποτα, μόνο μία ερώτηση, «πόσο το νοίκιασες» και απλά έφυγε. Από τότε τον έχω συναντήσει καμία δεκαριά φορές. Τυπικές επικοινωνίες, τι κάνεις, πως είσαι, με ειδοποιό διαφορά ότι πλέον είναι χαμογελαστός, μάλλον με συμπαθεί, κανείς δεν ξέρει. Έμαθα από την Ελένη, ότι το Μασούντ έχει δύο παιδιά και αυτός. Το ένα, περίπου δώδεκα ετών, το άλλο αν δεν κάνω λάθος περίπου δέκα. Και τα δύο αγόρια. Ο μεγάλος, δεν μιλάει την μητρική του γλώσσα, δύο – τρεις φορές που τον συνάντησα μιλούσε καλύτερα ελληνικά από μένα, ίσως αν ήταν πιο λευκός, να μην καταλάβαινα ότι τρέχει ινδικό αίμα στις φλέβες του. Τον μικρό γιο του Μασούντ δεν τον έχω δει ποτέ. Συμφωνά με όσα έμαθα, η πηγή περιττό να αναφερθεί, έχει μία παράξενη αρρώστια. Είναι σε ένα κρεβάτι συνέχεια. Την αρρώστια ο Μασούντ την ήξερε από όταν η σύζυγος του ήταν έγκυος. Οι γιατροί του είχαν πει να το ρίξουν το παιδί καθώς δεν θα ζούσε πολύ. Όταν το έμαθα στεναχωρήθηκα, λίγο για το παιδί, λίγο για τον Μασούντ, λίγο για μένα. Δεν μπορώ να καταλάβω, που, αυτός ο στριμμένος – ξινός – αντικοινωνικός άνθρωπος, βρήκε τόση αγάπη. Πρόσφατα, αγόρασε ένα μικρό αυτοκίνητο, για να μπορεί, λέει, να πηγαίνει βόλτες τα παιδιά, να μην είναι όλο μέσα στο σπίτι. Ο Μασούντ, διάλεξε να κρατάει στα χέρια του ένα βαρύ πακέτο, το κρατάει χρόνια, θα ήθελε να το κρατήσει για όσο πιο πολύ μπορεί, τον κάνει ευτυχισμένο, ναι τον κάνει, δεν ξέρω πως, τον κάνει όμως. Θα μπορούσε, άραγε, κάποιος να τολμήσει να του πει να σκεφτεί έξω από το κουτί; Δεν νομίζω…

Παρατήρησα ένα άλλον γείτονα μου τον Γιώργο. Αυτός ο Γιώργος δεν ήρθε από κάπου, ίσως να είμαστε από τους λίγους Έλληνες στην οικοδομή. Τον γνώρισα, τυχαία, στον καθρέφτη του ασανσέρ, καθώς πατούσαμε κάτι κουμπιά για να πάμε στο ισόγειο. Για τον Γιώργο δεν ξέρω πολλά. Δεν ξέρω τι δουλειά κάνει. Ξέρω μόνο ότι πληρώνει τα κοινόχρηστα στην ώρα τους, δεν κάνει φασαρία, δεν δίνει δικαιώματα, οι ένοικοι στην οικοδομή απλά ξέρουμε ότι υπάρχει. Δεν ξέρω αν είναι αντικοινωνικός, ξινός και σνομπ ή αν απλά φοβάται τους ανθρώπους. Η Ελένη δεν μου έχει μιλήσει ακόμα για αυτόν, έχω ακούσει όμως να λέει σε άλλους ότι είναι παράξενος, χαμογελαστός όταν του απευθύνει τον λόγο και μυστήριος. Τελευταία φορά που συνάντησα τον Γιώργο, κουβαλούσε ένα πακέτο, ένα χαρτοκιβώτιο. Μύριζε παράξενα, νομίζω από το πολύ πιόμα. Αποκρουστική μυρωδιά. Ο δρόμος μας ήταν σε κοινή κατεύθυνση και δεν μπόρεσα να τον αποφύγω, μου φορτώθηκε λίγο. Πήγαινε λέει να αφήσει το πακέτο του σε κάποια εταιρεία ταχυμεταφορών, είχε δοκιμάσει πολλές φορές αλλά πάντα στο ταχυμεταφορείο είχε πολύ κόσμο και επέστρεφε πίσω μαζί με το πακέτο του, το οποίο το κρατούσε σφικτά στα χέρια του. Προς στιγμήν δεν κατάλαβα γιατί να χάνει τον χρόνο του σε άσκοπες διαδρομές ενώ θα μπορούσε να περιμένει μερικά λεπτά παραπάνω. Τον ρώτησα αν θέλει όντως να στείλει το πακέτο, μου απάντησε θετικά, για αυτό λέει πήγαινε ξανά και ξανά αλλά η ουρά μεγάλη. Μάλλον, ο παράξενος σύμφωνα με την Ελένη, Γιώργος, ήλπιζε ότι όσο έχει το κουτί, θα έχει την ευκαιρία να είναι ευτυχισμένος. Δεν είδα να του δίνει κάποιο κίνητρο το κουτί του, δεν είδα να τον κάνει ευτυχισμένο. Είδα ότι ο Γιώργος ήταν όμως καλά, παρέα με το κουτί του. Θα μπορούσε, άραγε, κάποιος να τολμήσει να τον πείσει να αποχωριστεί το κουτί; Δεν νομίζω…

Παρατήρησα την Βιολάντα. Η Βιολάντα δεν είναι της γειτονιάς, έτσι η Ελένη (μάλλον) δεν γνωρίζει κάτι για αυτήν. Το «ωραίο» με την χώρα μας, είναι πως είναι μία χώρα μικρή. Είχα γνωρίσει την Βιολάντα πριν από δεκαέξι χρόνια ως Νάσο, όταν υπηρετούσαμε για μερικές μέρες στον στρατό μαζί. Για να σας πω την αλήθεια, δεν τον γνώρισα. Αγόραζα αγγούρια και ντομάτες από έναν πάγκο της λαϊκής, όταν ήρθε, με χαιρέτησε με το μικρό μου και μου είπε από που με ξέρει. Η αμηχανία της στιγμής, μετατράπηκε σε χαμόγελο όταν ο Νάσος ή Βιολάντα, μου μίλησε για την αλλαγή και πως τώρα ήταν καλά. Βέβαια, αμήχανος φάνηκε να είναι και ο λαικατζής, μπροστά στου οποίου τον πάγκο μιλούσαμε. Αυτός φάνηκε, από το βλέμμα του, να γνωρίζει τον Νάσο ή Βιολάντα, υποθέτω όχι από τον στρατό, καθώς πρέπει να ήταν πάνω από πενήντα ετών, ίσως να της "έδινε" και αυτής αγγούρια. Δεν είχα πολύ χρόνο και έπρεπε να επιστρέψω σπίτι μου. Αργότερα, προσπάθησα να συλλογιστώ και να αναλογιστώ αν η Βιολάντα ή Νάσος, ήταν καλά με το πακέτο που έτρωγε. Δεν κατάλαβα, δεν έβγαλα άκρη. Θα μπορούσε άραγε κάποια στιγμή, η Βιολάντα, να ξεφορτωθεί το πακέτο της και να ζήσει έξω από το κουτί; Δεν νομίζω…

Το καλό με την παρατήρηση είναι ότι πάντα δημιουργούνται συμπεράσματα. Μάλλον για αυτό αντιπαθούμε τους παρατηρητικούς ανθρώπους, αυτούς που απλά αντί να μιλούν και να φαφλατάζουν ασταμάτητα, σιωπούν και προσπαθούν να καταλάβουν. Τα συμπεράσματα δεν ξέρω αν είναι πάντα όμορφα ή άσχημα, θεμιτά ή αθέμιτα. Το μόνο σίγουρο είναι πως καμιά φορά, είναι καλό να μην είμαστε καλά σύμφωνα με την οπτική τον άλλον. Τίποτα μεμπτό από το να ζούμε ο καθένας μέσα στο δικό του κουτί, αφήνοντας τις προτάσεις για σκέψη έξω από το κουτί, για αυτούς που τις διαφημίζουν, που σήμερα τους αποκαλούμε με διάφορα όμορφα ονόματα, πριν δέκα ή είκοσι χρόνια, θα τους καλούσαμε «απατεώνες». Οι εποχές αλλάζουν, πάντα άλλαζαν, πάντα θα αλλάζουν, το θέμα είναι πως τις μεταφράζουμε.


Πυξαράς Δημήτρης

Τετάρτη 9 Μαρτίου 2022

Όταν ο Τσιπόλλα συναντά τον Ντεκάρτ: Σαγηνεύοντας ηλιθίους, 3 απλά παραδείγματά

 Σύμφωνα με τον Ιταλό φιλόσοφο Κάρλο Τσιπόλλα, ηλίθιος είναι το άτομο το οποίο προκαλεί ηθελημένα ζημιά σε ένα άτομο, μία ομάδα ατόμων ή κοινωνικό σύνολο χωρίς να επιδιώκει κάποιο κέρδος ή και λαμβάνοντας ζημία από την πράξη του. Ο ηλίθιος ως άτομο, ως ιδιοσυγκρασία και ως φύση θα μπορούσε να ήταν ορκισμένος εχθρός του Ρενέ Ντεκάρτ. Η έχθρα αυτή πηγάζει μέσα από την αμφιβολία. Η ποιο γνωστή φράση του Ντεκάρτ «σκέφτομαι, άρα υπάρχω» θα μπορούσε να αναπτυχθεί ως θεώρημα σε «αμφιβάλω, αρά υπάρχω» καθώς το άτομο όταν αμφιβάλει για μία πεποίθηση, ταυτόχρονα πρέπει να υπάρχει για να τελεί την διαδικασία της αμφιβολίας του. Οι δύο αυτές προσεγγίσεις του ατόμου, είναι φαινομενικά ασύνδετες, χρονοχωρικά δεν παρουσιάζουν κανένα κοινό σημείο τομής, ωστόσο παρατηρούνται συνδυασμένα τόσο στην δημόσια κοινωνική ζωή όσο και στην όποια προσωπική.

Η εξέταση μίας τόσο γενικευμένης διασύνδεσης μεταξύ δύο θεωριών, ή ακόμα ορθότερα δύο διαφορετικών προσεγγίσεων στην ανάλυση της συμπεριφοράς του ατόμου, δεν θα είχε καμία απολύτως αξία αν δεν μπορούσε να παρουσιαστεί περιγραφικά. Για αυτό τον σκοπό, θα αναλυθούν μερικές συμπεριφορές, αφού πρώτα «οικοδομηθούν» κάποια τυχαία και φανταστικά προφίλ. Αυτές οι μελέτες περίπτωσης θα μας βοηθήσουν στο να εξάγουμε ένα σφαιρικό γενικευμένο συμπέρασμα. Ας αρχίσουμε όμως με τον τομέα της δημόσιας ζωής και συγκεκριμένα της πολιτικής.

Ας αρχίσουμε από ένα κλασικό μοτίβο πολιτικού προφίλ, αυτό του αλάνθαστου δεξιού κομματικού αρχηγού, κλισέ εικόνα, που κατέχει την λύση σε κάθε πρόβλημα. Για λόγους συντομίας, ας ονομάσουμε αυτό το προφίλ, με ένα πολύ σπάνιο όνομα, σκοπούμενοι να μην δημιουργήσουμε κάποια πολιτική δυσαρέσκεια, ας το πούμε λοιπόν Φαύλο. Ο Φαύλος, είναι ο κλασικός επιτυχημένος επαγγελματίας, που έχει δουλέψει πάρα πολύ στην ζωή του, ασχολείται με την πολιτική γιατί θέλει να σώσει όλους εμάς, ο ίδιος δηλώνει ότι από αυτή την ενασχόληση όχι μόνο δεν κερδίζει κάτι αλλά βγαίνει και χαμένος. Βασικό του επιχείρημα σε ότι και να του πεις, είναι ότι η αξιοκρατία μπορεί να λύσει τα πάντα.

Στο προφίλ του Φαύλου, παρατηρούμε στοιχεία τόσο αμφιβολίας για τους πολιτικούς του αντιπάλους (καθώς αυτός έχει λύση για όλα) όσο και στοιχεία ζημίας του ίδιου του εγώ. Παρατηρούμε λοιπόν ότι το συγκεκριμένο προφίλ, ταιριάζει σε έναν ηλίθιο ο οποίος αμφιβάλει. Κατ επέκταση έναν σκεπτόμενο ηλίθιο. Έναν ηλίθιο που εις γνώση του, παραμένει ηλίθιος. Φυσικά η πολιτική απήχηση αυτού το προφίλ θα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αλλά και εκτός θεματολογίας του δοκιμίου μας.

Ένα δεύτερο κλασικό μοτίβο, είναι αυτό της διάσημης τηλεοπτικής περσόνας. Το υπό εξέταση προφίλ ας κάνουμε την παραδοχή ότι είναι μία γυναίκα, μέσης ηλικίας, ας πούμε 36-37, μετρίου προς ψηλού αναστήματος, με υπέροχες αναλογίες, καλλιεργημένη και φυσικά με ξανθό μαλλί και μαύρο φρύδι. Για άλλη μία φορά, ας ονομάσουμε για λόγους συντομίας , με ένα εξαιρετικά σπάνιο όνομα, Κατίνα. Το συγκεκριμένο προφίλ, φαινομενικά δεν παρουσιάζει κάποια ομοιότητα, ούτε με την θεώρηση του Τσιπόλλα ούτε του Ντεκάρτ. Υπάρχει μία υποκρυπτόμενη αντίθεση, αυτής της ιδανικής εικόνας, του ιδανικού θηλυκού προτύπου, με το στιλιστικό ατόπημα με το διαφορετικό χρώμα στις τρίχες, κάτι που ρίχνει την Κατίνα στο επίπεδο της κάθε απλής Κατίνας. Και ο Τσιπόλλα με τον Ντεκάρτ σμίγουν ξανά.

Το τρίτο προφίλ που θα δημιουργήσουμε θα είναι πιο σκληρό. Ίσως πιο ρεαλιστικό. Θα μιλήσουμε για έναν έφηβο, ας τον κάνουμε δεκαέξι – δεκαεπτά χρονών, που μισεί το σχολείο, παρακολουθεί όμως μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας ώστε κατά την διάρκεια τους αλλά και κατά την αποχώριση από αυτά, να έχει δίπλα του μία παρέα που του αρέσει. Για να μην νιώσει στιγματισμένος κάποιος, δύσκολη ηλικία η εφηβεία, θα δώσουμε ένα πέραν του σύνηθες όνομα στο προφίλ μας, ας το πούμε Μητσάρα. Ο Μητσάρας θα μπορούσε να ήταν η έμπνευση των θεωριών του Ντεκάρτ, υπάρχει και οι πράξεις του οδηγούνται από την αμφισβήτηση, την αμφισβήτηση της αποδοχής από την παρέα του. Από την άλλη, θα μπορούσε να ήταν και ο μονολεκτικός ορισμός του θεωρήματος του Τσιπόλλα, καθώς τόσο η πράξη του όσο και η απραγία του, επιφέρουν ένα συνολικό άθροισμα αρνητικού αποτελέσματος.

Συνοψίζοντας, έχοντας εξετάσει και τα τρία αυτά προφίλ (του Φαύλου, της Κατίνας και του Μητσάρα), μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο ηλίθιος μπορεί να είναι ταυτόχρονα σκεπτόμενος, ο δε σκεπτικισμός δεν αναιρεί την επήρεια της ηλιθιότητας επί του ατόμου. Ακόμα και σε καταστάσεις έντονης αμφισβήτησης, όπου το άτομο έρχεται σε πλήρη αντίθεση μεταξύ του ενδότερου εγώ του και των μύχιων ορμέμφυτων του, η τάση προς την ηλιθιότητα, παραμένει μη χαλιναγωγήσιμη. Όπως κάποτε, είχε πει και ο Όσσο «η πίστη και η πεποίθηση, εμποδίζουν την ελευθερία».


Πυξαράς Δημήτρης

Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2022

Όχι για την Ουκρανία - Για την δικαιοσύνη

 O Άντριου Μάικλ Ράμσευ, μερικούς αιώνες πριν, είχε γράψει πως "οι άνθρωποι δεν διακρίνονται ουσιαστικά από την διαφορετική γλώσσα που μιλούν, από τα διαφορετικά ρούχα που φορούν, ούτε από την άκρη της μυρμηγκοφωλιάς που κατοικούν". "Ο κόσμος" συνεχίζει να μας γράφει " ολόκληρος είναι μία μεγάλη δημοκρατία της οποίας κάθε κράτος είναι μία μεγάλη οικογένεια και κάθε άνθρωπος ένα παιδί" (Λεφάκης, 2020). Ο Καζαντζάκης (2005) σχεδόν έναν αιώνα πριν είχε γράψει "Η Ρουσία δεν μενδιαφέρει, παρά μόνο η φλόγα που κατατρώγει την Ρουσία". Και κάπου εκεί θα αναρωτηθείς που κολλάνε όλα αυτά. Η αλήθεια φίλε μου είναι ότι δεν κολλάνε. Ωστόσο σήμερα, ημέρα Πέμπτη, 24 του μήνα (θέλει ακόμα μέχρι να πληρωθούμε) ετελέσθει κάτι τρομακτικό: Μία χώρα εισέβαλε σε μία άλλη. 

Μέχρι εδώ όλα ωραία και όλα καλά. Είναι και λίγο τσικνοπέμπτη, έχουμε φάει και λίγο κρέας παραπάνω, τι μας νοιάζουν όλα αυτά; Η αλήθεια είναι ότι δεν μας νοιάζουν καλέ μου άνθρωπε, ως φημολογείται από τον σοφό λαό: μακριά από τον κώλο μας και όπου θέλει ας είναι. Οι πόλεμοι, κατά κοινή ομολογία είναι για να γίνονται. Οι υπέρμαχοι του, μας λένε ζοφερά ότι "έτσι ο κόσμος πάει μπροστά" ότι "είναι στην φύση μας" μέχρι και ότι "μειώνουν την ανεργία". ΄Βέβαια αυτό με την μείωση της ανεργίας έχει μία επιστημονική βάση, αν σου λείπει ένα χέρι και ένα πόδι, είναι δύσκολο να εργαστείς. Αν μεγάλο μέρος του πληθυσμού πεθάνει, δεν θα είναι άνεργο. Θα πάω το σκεπτικό μου και ένα βήμα όμως παραπέρα. Ο πόλεμος, αυξάνει την συνέπεια / παραγωγικότητα των εργαζομένων στην εργασία τους. Όταν στον δρόμο το πρωί θα δεις πτώματα, διαμελισμένα κομμάτια ανθρώπων παντού ή ακόμα χειρότερα, συνανθρώπους σου, μισόνεκρους να παρακαλάνε να πεθάνουν, να λυτρωθούν από την κόλαση, θα πας γρήγορα στην δουλειά και θα δουλέψεις για να ξεχάσεις όσα είδες. Αλλά ας τα αφήσουμε αυτά, είναι Παρασκευή πλέον και εγώ θέλω να συνεχίσεις να διαβάζεις. Ας επιστρέψουμε λίγο στην εισβολή. 

Υπάρχει μία χώρα, που την λένε Ουκρανία - ξέρεις τα γνωστά, πολύ αλκοόλ, ωραίες γυναίκες, ναρκωτικά, φθηνές τιμές σε όλα - ένα επίγειος παράδεισος για εμάς τους πλούσιους Ευρωπαίους που τα τελευταία χρόνια, κάνουμε τουρ σε χώρες σαν και αυτή, που με τα λίγα ευρώ μας, πιστεύοντας ότι είμαστε Θεοί. Και άντε εγώ είμαι, εσύ; Άσε το τελευταίο ερώτημα, δεν θέλω να σε πιάσουν τα υπαρξιακά σου, να πέσεις σε κατάθλιψη και να αυτοκτονήσεις, πάμε συλλογιστικά παρακάτω. 

Σε αυτή την χώρα λοιπόν, ζούνε κάτι πλάσματα, νέα παιδιά, 20 - 30 ετών, που έχουν διαπράξει την ύβρη να θέλουν να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Ποιος να μας το έλεγε, ότι υπάρχει άνθρωπος που να επιδιώκει την αξιοπρέπεια! Να θέλει λέει να δημιουργήσει, να πάει την ζωή του μπροστά και στο κάτω κάτω ρε αδερφέ, να μην χρειάζεται να γεμίζει με φτηνό λιπαντικό, η γυναίκα του, κάθε βράδυ, το μουνί της για να ταΐσουν τα παιδιά τους. Τρώνε τα σκασμένα. Βλέπεις, αυτά τα πλάσματα, νιώθουν ευρωπαίοι. 

Εδώ και 15 χρόνια, η νέα γενιά της Ουκρανίας, προσπαθεί να στρώσει την χώρα της. Η εξαθλίωση και η διαφθορά, χρυσή κληρονομιά της Σοβιετικής Ένωσης (αν είσαι κουμουνιστής και σταματήσεις να διαβάζεις δεν θα παρεξηγηθώ), τους έχει στερήσει το δικαίωμα να κάνουν όνειρα. Κάπου όμως εκεί στράβωσε όλο αυτό. Το μεσοδιάστημα 2013-2015, σημειώθηκαν τρομερές διαδηλώσεις με εκατομμύρια πολίτες να απαιτούν η κυβέρνηση τους να ξεκινήσει διαδικασίες ένταξης στην Ε.Ε. "Είμαστε Ευρωπαίοι" έλεγαν, " ανήκουμε στην δύση, θέλουμε να ελπίζουμε", "θέλουμε δημοκρατία".

Τελείως συμπωματικά, την εποχή εκείνη, η κυβέρνηση της Ουκρανίας ήταν λίγο φιλορωσική. Τόσο λίγο που μερικά χρόνια πιο πριν, είχε πάρει την εξουσία με λίγη νοθεία και ο τότε πρόεδρος της έκανε διακοπές στην Ρωσία, αλλά ο κόσμος δεν είναι δίκαιος, για αυτό έλα να πάμε παρακάτω. Όταν με το καλό, έγιναν εκλογές, τα πλάσματα που αναφέραμε παραπάνω (θα τους χαρακτήριζα αγγέλους αλλά κάτι τέτοιο δεν θα πουλούσε εντός του κειμένου), αποφάσισαν να ψηφίσουν κάποιον πρόεδρο μέσα από αυτούς: νέο, όχι διεφθαρμένο, ιδεαλιστή, που τους υποσχέθηκε ένα όραμα με διττή φύση: να τους βάλει στην Ε.Ε και το ΝΑΤΟ. 

Αυτοί οι άνθρωποι, που είναι σαν και μένα, σαν και σένα, που έχουν παιδιά και γονείς, δεν ενδιαφέρονται για την διαφορετική γλώσσα, τα διαφορετικά ρούχα, τα διαφορετικά μέρη κατοικίας, θέλουν να μπουν στην οικογένεια της Ε.Ε, να γίνουν παιδιά της και να έχουν δημοκρατία. Βέβαια κανένας νταβατζής δεν αφήνει την πουτάνα να του φύγει, καλά κάνει, ο καθένας την δουλειά του, δεν θα τον σταυρώσουμε κιόλας. Όπως λοιπόν ο νταβατζής θα δώσει μερικές σφαλιάρες στην πουτάνα και όλα μέλη γάλα, έτσι και η Ρουσία που έλεγε και ο φίλος μας ο Νικ, με την ανοχή μας, εισέβαλε στην Ουκρανία. 

Και μην μου το κάνεις θέμα, τα είπαμε και παραπάνω, ο καθένας την δουλειά του. Τι και αν υποσχέθηκες στην πουτάνα ότι θα την βοηθήσεις; Εσύ είσαι νοικοκυραίος, δεν ξέρεις από τέτοια... Δεν θα σου πω για δικαιώματα του ανθρώπου ή ιμπεριαλισμούς και τέτοια τρελά, αριστερός δεν είμαι και ούτε ήμουνα, εκτός από ένα διάστημα που γούσταρα την συντρόφισσα Δανάη αλλά εκείνη δηλητηριασμένη από τα ταξικά πατριαρχικά κατάλοιπα της κοινωνίας μας, έγινε κτήμα ενός άλλου συντρόφου, η αριστερά και η επανάσταση έχασαν ένα λαμπρό στέλεχος είτι εμένα, πονεμένη ιστορία, θα στην γράψω άλλη φορά όμως. 

Θα σου πω όμως για κάποιους μορφωμένους, καλλιεργημένους, ιδεαλιστές, υπέρμαχους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που χαρακτήρισαν τους Ουκρανούς Ναζί. Και μην μου πεις ότι δεν άκουσες και εσύ την φράση "η Ρωσία καθαρίζει την Ουκρανία από τους Ναζί". 

Ναζί τους ανθρώπους που εκλιπαρούν για δημοκρατία, ναζί τους ανθρώπους που θέλουν δικαιοσύνη, ναζί τους ανθρώπους που παρακαλάνε για ασφάλεια. Δεν ξέρω για σένα, εγώ σήμερα χαλάστηκα. 

Χαλάστηκα με τον νταβατζή που δέρνει μπροστά μου την πουτάνα που θέλει να ελευθερωθεί, χαλάστηκα με τον ηλίθιο που υμνεί την χυδαιότητα, χαλάστηκα με μένα που δεν μπορώ να κάνω τίποτα για να το αποτρέψω. 

Νιώθω συνυπεύθυνος, συμμέτοχος, σε κάθε φόνο αθώου. Τα χέρια μου τα βλέπω κόκκινα, ποτισμένα στο αίμα δεκαοκτάχρονων παιδιών, που ξερνάνε την χολή τους, με βουρκωμένα μάτια, ιδρωμένα μέτωπα, κάπου σε κάτι χωράφια, ανάμεσα σε καυτά μέταλλα. 

Νιώθω ένα με τον γαιδαράκο μου τον κυρ Μέντιο, νιώθω όπως αυτός τότε, που κουβαλούσε πολυβόλα, να σκοτώνονται οι λαοί, για να βγαίνει το φαί (Βάρναλης*, 1956). 

Δεν ρωτώ το πως και τι και ζητώ την αρετή (Βάρναλης, 1956).

Σε έναν κόσμο που τα πάντα ακριβαίνουν, ενδιαφέρον έχει το πόσο φτηναίνουν οι αξίες και πόσο ακριβά τις πληρώνουμε.

Πυξαράς Δημήτρης


Βιβλιογραφία:

Λεφάκης, Λ, (2020), Ο Ιππότης Ράμσευ, Αθήνα: Εταιρία Ερευνών Σκωτικού Τύπου

Καζαντζάκης, Ν. (2005), Τόντα-Ράμπα, Αθήνα: Εκδόσεις Καζαντζάκη

Βάρναλης, Κ. (1956), Ποιοτικά, Αθήνα: Εκδόσεις Κέδρος 

*Παράφραση της 7ής στροφής του ποιήματος του Κώστα Βάρναλη, Η παλάντα του κυρ Μέντιου, http://www.snhell.gr/anthology/content.asp?id=232&author_id=56 [25/2/2022]


Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2019

Ακριβά λάθη, φτηνά τσιγάρα

Ξέρεις κάτι, πάντα είχε ένα θέμα με αυτούς που με έκριναν. Και ναι, όχι μόνο με αυτούς που με έκριναν αρνητικά, αλλά και με αυτούς που με έκριναν θετικά, λες και κάτι, κάπου χρωστούσαμε σε όλους αυτούς και είχαν και άποψη. Ίσως, ο μεγαλύτερος Πάπας στις μέρες μας να φαντάζει άφαντος μπροστά σε αυτά τα μεγαθήρια του μη λάθους. Και δεν με πειράζει η κρίση σαν κρίση, είτε με κατακεραυνώνεις κάθε μέρα είτε μου πλέκει εγκώμια, το ρεζουμέ θα είναι το ίδιο, απλή απέχθεια.

Δεν ξέρω αν φταίει το ότι από μικροί έχουμε μάθει να κρίνουμε ή αν εγώ έχω εκπαιδευτεί στα ακριβά λάθη. Ξέρεις,  κοιτάζω λίγο πίσω, ανακαλύπτω ότι έχω μία τάση στην μαλακία, ναι στην μαλακία. Και όπως λέει ο σοφός λαός, μίας μαλακίας - μύρια έπονται. Ενδελεχώς εξετάζω και την τάση μου στην μη μαλακία, τάση που εκδηλώνεται σπάνια, τάση που όταν εκδηλώνεται ίσως να είναι και πολύ χειρότερα.

Θα ήθελε βαθιά μέσα μου, να είχα γεννηθεί τσιγγάνος. Να ζω την ζωή μου μποέμικα, να κάνω βόλτες αριστερά δεξιά και ως όλοι να με έχουν απλά για ένα παράσιτο, να παρασιτώ ευχάριστα και να μην έχουν να περιμένουν τίποτα. Θα ήθελα να μπορούσα να δεχτώ την επιλογή του μετρίου στην ζωή μου, αλλά η μετριότητα είναι μία ασθένεια, χειρότερη ίσως από την μαλακία που λέγαμε λίγο παραπάνω. Μετά όμως τα θέλω μου, έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με άλλα θέλω μου. Άσχημες καταστάσεις, πράγματα μη ωραία, που λίγοι θα καταλάβετε και χαίρομαι για αυτό.

Και μέσα σε αυτή την χαρά, θα ήθελα να ήμουν ένας μικρός γλυκός επιστήμονας, που ζώντας αντισυμβατικά να μην σας έχω ανάγκη. Να μην είμαι συνέχεια μέσα στο άγχος και ως ένας νέος Μένιππος να καπνίζω τα φτηνά μου τσιγάρα.

Δεν πειράζει όμως, προς το παρόν ας συνδυάσουμε την κρίση σας με την ανάγκη του ανθρώπου για αποδοχή, για επιβίωση και επιβεβαίωση. Μία μέρα ελπίζω να έχω την ευλογία να γίνω σαν και εσάς, κριτής πάντων, ορθός, αλάνθαστος. Προς το παρόν όμως, διαλέγω την μοναδική παρέα ενός βασιλικού, που το μόνο που ζητάει είναι νερό, μία φορά την ημέρα για να είναι ευτυχισμένος. Ευτυχισμένος κάθε φορά όταν επιστρέφω από την όποια δουλειά, ευτυχισμένος όταν κλείνουν οι κάμερες.

Βλέπεις, καπνίζει και αυτός, φτηνά τσιγάρα...

Πυξαράς Δημήτρης 

Κυριακή 21 Απριλίου 2019

Ο Σταυροφόρος


θα σας γράψω μία ιστορία,
μου την είπε χθες ένας ασκητής,
μέσα σε ένα πορνείο,
ήθελε να εξομολογηθεί το πάθημα ενός Σταυροφόρου,
Λίγο πριν αμαρτήσει και αυτός…

Συνάντησα στον Γολγοθά, έναν Σταυροφόρο
Στα γόνατα, κλαίγοντας με λυγμούς
Έχοντας το σπαθί έξω από την θήκη,
Μόνος, κουρασμένος, μου ζήτησε να εξομολογηθεί
Και είπε ο Σταυροφόρος:

Το ταξίδι όταν άρχισα, αυτό της σταυροφορίας
Βρήκα εμπόδια πολλά
Στο σπαθί μου ορκίστηκα, να κρατήσω ιδανικά
Στην μάχη ποτέ δεν δείλιασα.
Πάλεψα σκληρά, μου δώσανε χρήματα
Στεφάνια, μετάλλια, τιμές
Τον δρόμο της αρετής ακολούθησα, τα ήθη τα χρηστά
Ποτέ δεν κολακεύτηκα για τις νίκες της πολλές
Και στις λίγες ήττες,
Κοίταξα τον ουρανό,
Δύναμη πήρα, τις πληγές να κάνω καλά

Και γιατί καλέ μου Σταυροφόρε,
Κάθεσαι εδώ και κλαις
Θρηνώντας με το σπαθί σου
Το εύλογο, ενάρετο παρελθόν;

Με πρόδωσαν οι άνθρωποι καλέ μου ασκητή,
Αγνώμονες, βέβηλοι κάθε ίχνους ευεργεσίας
Την τιμή μου σπίλωσαν
Από το Τάγμα μου με έδιωξαν
Με τον πόνο μου γέλασαν,
Και το ψέμα τους στοίχειωσε την ζωή μου
 Ποιο φαύλοι από τους φαύλους έγιναν
Και στην άβυσσο του ψεύδους,
Καταδίκασαν σε πίστη αγαθούς, ενάρετους αδερφούς
Και το σπαθί μόνο μου έμεινε,
Συνέχεια έξω από την θήκη,
Ανίκανο να πολεμήσει το κακό

Αυτά είπε ο Σταυροφόρος τέκνο μου
Σκούπισε να δάκρυα,
Έκρυψε τις πληγές του
Και συνέχισε τον δρόμο του

Και γιατί άγιε άνθρωπε, μου τα λες αυτά, μέσα στο πορνείο; Ρώτησα τον Ασκητή,

Γιατί η λάσπη, θα σε λερώσει
Αλλά εσύ αν είσαι καθαρός,
Το νερό θα σε λυτρώσει
Μέσα στο σκοτάδι θα φανεί φως
Και όσοι, τον Σταυροφόρο έβλαψαν
Τον πόνο τους δεν απάλυναν με το ψεύδος
Η κακία τους και αν απέδωσε
Στον Σταυροφόρο δεν κατάφεραν κακό,
Στα μάτια του, είδα πως έμεινε,
Κάθε παλιό ιδανικό
Και όταν η στεναχώρια του περάσει
Κάπου, θα ακούσουμε για αυτόν και πάλι κάτι καλό
Όσοι δίνουν τον αγώνα του δεν χάνονται
Και ακόμα όταν ο αγώνας, χαθεί
Θα ξέρουν
Πηγή φωτός ήταν οι πράξεις τους
Τα έργα των άξιων, τα βλέπουν και οι τυφλοί

Χαμογέλασε,
πήγε και αυτός 
με την σειρά του να αμαρτήσει

Πυξαράς Δημήτρης